Wielu stroicieli spotkało się w swojej karierze z instrumentami sygnowanymi nazwiskiem Antoni Drygas. Ale czy na pewno Antoni Drygas był ich budowniczym?
Rodzice:
Jan Drygas (ur. 1809, zm.15.10.1879) kuśnierz, katolik, zamieszkały w Ostrowie.
Zawarł związek małżeński z Agnieszką z domu Kulczyńska (ur. 1819, zm. 26.06.1872), wyznanie katolickie, zamieszkałą w Topoli Małej.
Ich ślub odbył się 23 sierpnia 1840 roku w kościele parafialnym w Ostrowie.[1]
Jan Drygas był wdowcem. Jego pierwsza żona Rozalia Hartmanówna zmarła 4 czerwca 1840 po połogu.
![Fot. 2. Zapis z księgi parafialnej: „Brali ślub w tutejszym Kościele wdowiec Jan Drygas kuśnierz w Ostrowie zamieszkały z panną Agnieszką Kulczyńską w Topoli M[ałej] zamieszkałą](https://spsf.pl/wp-content/uploads/2021/04/Fot_1-Slub-Jan-Drygas-z-Agnieszka-1840.jpg "Fot. 2. Zapis z księgi parafialnej: „Brali ślub w tutejszym Kościele wdowiec Jan Drygas kuśnierz w Ostrowie zamieszkały z panną Agnieszką Kulczyńską w Topoli M[ałej] zamieszkałą")
W 1861 roku Antoni został wysłany do Gimnazjum w rodzinnym Ostrowie. Jako 16-latek wziął udział w Powstaniu Styczniowym i za to został wraz z kilkoma kolegami relegowany.[3]
Dlatego przeniósł się do niedawno utworzonego Gimnazjum w Śremie, gdzie w roku 1867 złożył egzamin maturalny.
W Śremie należał do konspiracyjnego koła „Marianie”, które pielęgnowało tradycję języka polskiego, a później przerodziło się w „Towarzystwo Tomasza Zana”.
Od 1867 roku rozpoczął studia filologii klasycznej we Wrocławiu.
Po trzech latach przeniósł się do Berlina kontynuując studia. W trakcie studiów został powołany do wojska i uczestniczył w wojnie z Francją 1870-71.
Pracę doktorską p.t. „De iure imaginum apud Romano” obronił na Uniwersytecie w Halle w 1872 roku.
W 1872 r. został zatrudniony jako nauczyciel w Gimnazjum w Inowrocławiu, gdzie wykładał język polski, łacinę i grekę.
7 kwietnia 1874 r. ożenił się z Marią Duszyńską (10.12.1950 – 7.07.1930) urodzoną w Szelejewie, zamieszkałą w Gostyniu. Ślub odbył się w Parafii rz-k. w Gostyniu. [4]
W Inowrocławiu urodziła się im córka Halina Julia (13.02.1875 – ), pianistka, nauczycielka muzyki, po mężu Ciesielczyk.
W drugiej połowie 1875 roku przenoszą się do Piły, gdzie w Królewskim Gimnazjum Klasycznym Antoni uczy łaciny i greki.[5].
W Pile urodziły się:
– Arnold (17.04.1876 – 24.11.1906) lekarz i podróżnik.
– Ludwik (25.08.1877 – 8.10.1910) ksiądz wikariusz.
– Zofia (22.01.1879 – 24.11.1961)
– Bronisław (4.11.1884 – ) farmaceuta, chemik, powstaniec wielkopolski.
W listopadzie 1879 r. Antoni Drygas wystawia na sprzedaż swój dom rodzinny w Ostrowie przy ulicy Kolejowej („o 3 piętrach i 9ciu oknach frontu”).(spadek po śmierci ojca).
W czasie rządów Bismarcka dr Drygas nie poddawał się wszechobecnej germanizacji, za to zostaje karnie przeniesiony początkiem 1886 roku do Fuldy (miasto w kraju związkowym Hesja). Ten fakt został szczegółowo opisany w kilku artykułach polskiej prasy.[6] W Fuldzie mieszkają najpierw pod adresem Kronhofstrasse 89, a później Hinterburg 784/5.
Tam rodzina Drygasów powiększa się o dwóch synów:
– Stefana (23.03.1888 – 30.09.1940) księdza, zmarł w obozie koncentracyjnym w Gusen.
– Kazimierza (30.09.1891 – 16.10.1968) budowniczego fortepianów.
Antoni Drygas w Fuldzie nadal pracował jako wykładowca filologii klasycznej.
W drugiej połowie 1899 roku cała rodzina Drygasów przenosi się do Poznania, gdzie zamieszkali przy Ritterstrasse 33 (Rycerskiej) na pierwszym piętrze. W tej kamienicy na parterze emerytowany już profesor gimn. dr Antoni Drygas uruchomił magazyn fortepianów i fisharmonii (harmoniów). Pierwsze ogłoszenia w poznańskiej prasie ukazały się końcem 1899 roku.[7][8]
Kamienica Rycerska 33 była narożną, czasem używany był adres Św. Marcin 19, ale to ta sama kamienica.
Adresy i działalność A.Drygasa: [9]
1900 St. Martinstrasse 19 „Pianoforte magazin”
1901 Ritterrstrasse 33 I Dr. Drygas Anton „Pianoforte-harmonium magazin”
1903-1909 Ritterrstrasse 33 I Dr. Drygas Anton „Pianoforte-harmonium magazin A.Drygas”
1910-14 St.Martinstr 64 Ip „Drygas A. Pianoforte harmonium” Własny warsztat reparacyjny.
1915-17 Bismarckstr. 3 „Drygas A. Pianoforte und harmonium” (obecnie ulica Kantaka)
Równolegle z działalnością handlową Antoni Drygas prowadzi działalność społeczną w różnych towarzystwach i organizacjach wspierających polską naukę, przemysł i kulturę. Przez krótki czas był redaktorem w „Kurierze Poznańskim”.
Był też:
Prezesem Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego w latach 1905 – 1916,
Prezesem Towarzystwa Muzycznego w Poznaniu,
Prezesem Towarzystwa Przemysłowego w Poznaniu,
Członkiem Korporacji Kupców Chrześcijańskich,
Członkiem Rady Nadzorczej Banku Przemysłowców w Poznaniu,
Członkiem Rady Nadzorczej Domu Przemysłowego.
Antoni Drygas zmarł 13 czerwca 1917 roku, niestety nie doczekał wolnej Polski…
Przypisy:
[1] Państwowe Archiwum Poznań 53/3434/0/6/26
[2] Państwowe Archiwum Poznań 53/3434/0/6/33
[3] (http://www.tmmp.pila.pl/sp_drygas.html)
[4] Państwowe Archiwum w Poznaniu sygn. akt 53/3304/0/4.1/86
[5] Roczne sprawozdania Królewskiego Gimnazjum w Pile
[6] Kurier Poznański 19.02.1886,26.02.1886, Orędownik 17.02.1886,
[7] Kurier Poznański grudzień 1899.
[8] Wielkopolanin 13.12.1899 informował o założeniu składu instrumentów A.Drygas
[9] Księgi adresowe Poznania
Opracował Janusz Starzyk.
